Megali İdea Nedir ? Küçük Asya felaketi nedir ? 1

Aslında Antik Yunan ile bugünkü ‘Yunanlıar’ ile herhangi bir soy bağlantısı yoktur ama hala bazı aşırı-sağcı yunan grupları Helen soyundan geldikleri yönünde ısrar edip Türklerle 1071’den gelen bir hesaplaşmalarının olduğunu iddia ediyorlar. Bu yüzden Türkiye'den de Ege, Trakya ve Istanbul'u aldiklari 'Megali Idea' hayalleri bugün hala canlı. Osmanlı İmparatorluğu’nda bu fikir bir takım kiliseler tarafından gizlice yayılmıştır, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğuna karşı yapılacak kalkışmaların merkezi olmuştur.

İlk başta dinsel bir hedef taşıyan bu ‘Megali İdea’ Fransız ihtilali sayesinde daha milliyetçi bir fikre dönüşmüştür. Bunun sonucunda 1821 yılında çıkan Yunan ayaklanmaları sayesinde Yunanistan’ın 1829 yılında bağımsızlığı kabul edilmiştir. Aslında bu bağımsızlıktan çok bir manda yönetimi gibiydi, öyle ki Yunanistan’ın ilk kralı Bavyeralı bir Prens olan Otho’ydu. Avrupanın bu denli desteği 2 şekilde açıklanabilir:

1.Yunanistan’ın Osmanlı’yı tamamen Balkanlar’dan çıkarmak için bir merkez, yeni ayaklanmalar için merkez noktası olmasını istemeleri.
2.Antik Yunan hayranlıkları.

Megali İdea’nın ilk haritası ile Yunanistan’ın ‘Milli Şairi’ olan Velestinli Rigas tarafından çizilmiştir. Bu haritayı daha sonra Viyana’da yazmış ve çoğu Avrupa başkentinde çoğalttırmıştır. Haritada baz alınan 2 özellik ise Bizans’ın önemli merkezleri ve Yunanca konuşulan topraklardı. Rigas yalnızca bunu yapmakla kalmadı, bir de Megali İdea için bir anayasa ve ihtilal programı hazırladı. Megali İdea yalnızca o dönemin Yunan şairleri arasında kalmamış, Anadolu bozgununa kadar Yunan devletinin ana ve en önemli hedefi olmuştur. Megali İdea fikrini temel alan 2 önemli hareket görülür: Anadolu’yu İşgal denemesi ve 1821 Yunan isyanı.

1821'de Başlayan Yunan Isyanı karşısında Osmanlı neden bu toprakları kaybetmiştir? Bu, şöyle açıklanabilir: Yeniçerilere karşı yapılan reform girişimleri sonuçsuz kalmış. Nizam-ı Cedid’ler kısıtlı da olsa oluşturulmuş olsa bu birlikler tam oturmuş değildi ve Yeniçerilerin III.Selim’i öldürmelerine engel olamadılar. II.Mahmut ise Vakai Hayriye olayı ile Yençieri ocağını bombalatarak yeniçeri ocağını kapatmışır. Yunan isyanı ile birliklerin yetersizliklerinden dolayı bu dönemde şiddetlenmiştir. Daha sonra Kavalalı Mehme Ali Paşa’dan yardım istendi. Ali Paşa karada başarılar elde etse de. Osmanlı ve Mısır donanmaları birleşik Avrupa donanması tarafından 20 Ekim 1927’de Navarin Savaşında yok edildi. Bunun sonucunda Yunanistan’ın bağımsızlığı 1829 yılında kabul edilmiş oldu. 1.Kaldırılan Yeniçeri ocakları yerine getirilen Asakir-i Mansure-i Muhammediyye ordusunun yeterince teşkilâtlanmamış olması. 2.Osmanlı karşısında Avrupa'nın bir bütün halinde Yunanlılara hem maddi hem de siyasi anlamda tam destek vermesi. 3.Osmanlı'nın siyasi olarak bu dönemlerde çekişmelere sahne olup dengesiz bir ortamda olması. 4. Donanmadaki eksiklik.

Hazırlayan :

@alperenzl

Politik Değildir - Non Political